اسناد تجاری

https://www.aparat.com/v/p1834td?playlist=1635678

https://www.aparat.com/v/q603s9z

https://www.aparat.com/v/eft78of

https://www.aparat.com/v/lak8v27

https://www.aparat.com/v/1t3xI

کلاس محسنی جزوه محسنی

بروات اسنادی وصولی چیست و چگونه کار می‌کند؟

بروات اسنادی وصولی یک روش پرداخت است که در آن فروشنده برای دریافت مبلغ کالا یا خدمات، به‌جای اینکه مستقیماً با خریدار تسویه حساب کند، از بانک به‌عنوان واسطه استفاده می‌کند. در این فرآیند، فروشنده اسناد مربوط به معامله خود مانند فاکتور، پروفرما، گواهی حمل و سایر اسناد ضروری را همراه با بروات (که یک دستور پرداخت است) به بانک خود ارسال می‌کند. سپس بانک فروشنده این اسناد را به بانک خریدار ارسال می‌کند تا از او درخواست شود که مبلغ مورد نظر را پرداخت کند. در نهایت، پس از دریافت مبلغ توسط بانک، وجه به حساب فروشنده واریز می‌شود و اسناد به خریدار تحویل داده می‌شود.

این روش به‌ویژه در شرایطی که دو طرف معامله در کشورهای مختلف با سیستم‌های مالی متفاوت قرار دارند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و می‌تواند به‌عنوان یک ابزار امنیتی در تسویه حساب‌های بین‌المللی عمل کند.

 

 

 

مراحل فرایند بروات اسنادی وصولی

فرایند استفاده از بروات اسنادی وصولی معمولاً شامل چند مرحله اصلی است که به شرح زیر است:

1. انعقاد قرارداد و تنظیم بروات  

   در ابتدا، طرفین معامله (فروشنده و خریدار) به توافقات نهایی در خصوص قیمت، نوع کالا، شرایط حمل و نقل و پرداخت دست می‌یابند. پس از آن، فروشنده بروات اسنادی وصولی را تنظیم کرده و آن را به بانک خود می‌فرستد.

2. ارسال اسناد به بانک فروشنده  

   فروشنده اسناد تجاری شامل فاکتورها، گواهی‌های حمل، بیمه‌نامه‌ها و سایر مستندات مرتبط با کالا را به همراه بروات به بانک خود ارسال می‌کند. بانک فروشنده پس از دریافت اسناد، آن‌ها را بررسی کرده و آماده ارسال به بانک خریدار می‌کند.

3. ارسال اسناد به بانک خریدار  

   بانک فروشنده اسناد را به بانک خریدار ارسال می‌کند. بانک خریدار پس از بررسی اسناد و تایید صحت اطلاعات، از خریدار می‌خواهد که مبلغ بروات را پرداخت کند.

4. پرداخت وجه توسط خریدار  

   در این مرحله، خریدار مبلغ مربوطه را به بانک خود پرداخت می‌کند. پس از انجام این پرداخت، بانک خریدار اسناد را به خریدار تحویل می‌دهد.

5. انتقال وجه به فروشنده  

   پس از دریافت پرداخت، بانک خریدار وجه مورد نظر را به حساب بانک فروشنده منتقل می‌کند. در نتیجه، فروشنده مبلغ خود را دریافت کرده و کالا یا خدمات را به خریدار تحویل می‌دهد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

دستور وصولی حاوی اطلاعات زیر است:

1-جزئیات بانکی که اسناد وصولی از آن ها دریافت شده، نام کامل، آدرس پستی ، آدرس سوئیفت ، تلکس، تلفن، نمابر، شماره مرجع

2-جزئیات مربوط به واکذارنده یا فروشنده شامل نام کامل، آدرس پستی، و در صورت وجود ، شماره تلکس، تلفن و نمابر

3-جزئیات مربوط به خریدار، شامل نام کامل، آدرس پستی، نشانی محل اقامت که تحویل اسناد در آنجا صورت می پذیرد ، شماره تلفکس، تلفن، نمابر

4- جزئیات مربوط به بانک ارائه کننده اسناد (در صورت وجود) ، نام کامل، آدرس پستی، تلکس، تلفن، نمابر

5-مبلغ و نوع ارزی که می بایست وصول گردد

6-لیست اسناد ضمیمه و تعداد نسخه های هر سند

7- شرایط مقررات پرداخت و یا قبولی

8- شرایط تحویل اسناد در مقابل پرداخت یا قبولی

9-هزینه های قابل وصول

10-بهره قابل وصول

11-روش پرداخت و نحوه اعلام پرداخت

 

 

وات اسنادی ( COLLECTION ) چیست ؟ در این مقاله در خصوص بروات اسنادی 

مقدمه و تعاریف بروات اسنادی

در این نوع قراردادها ، فروشنده . هنگامی اقدام به فروش. کالا می نماید که به خریدار. و حسن شهرت وی اطمینان. داشته و از این که کشور . خریدار قانونی . وضع نمی نمایدکه او نتواند. وجه کالای فروخته شده. خود را دریافت نماید ، خاطر . جمع باشد.

خرید کالا بر مبنای اسناد تجاری وصولی برای خریدار ریسک و خطر کمتری دربر دارد در حالی که فروشنده با ارسال کالا و اسناد و پذیرفتن دریافت وجه آن در آینده پس از قبول خریدار خود را در معرض خطر بیشتری نسبت به فروش بر مبنای اعتبارات اسنادی قرار می دهد و لذا می توان گفت که این نوع شرط پرداخت حد وسط بین تجارت براساس حساب باز OPEN ACCOUNT TRADE و اعتبار اسنادی CREDIT DOCUMENTARY می باشد.

تعریف وصولی : DOCUMENTARY COLLECTION

ساده ترین تعریفی که برای اسناد وصولی می توان نمود آن است که بانکی به نمایندگی از طرف فروشنده اسناد حمل را هنگامی در اختیار خریدار قرار می دهد که خریدار وجه اسناد را بپردازد و چنانچه اسناد حمل در مقابل قبولی برات مدت دار باشد ، برات مدت دار را قبولی نویسی نماید.

البته بایستی توجه نمود که فروشندگان هنگامی کالای خود را برمبنای اسناد وصولی می فرستند که اطمینان به وصول وجه اسناد داشته و نسبت به ثبات اقتصادی و عد تغییر مقررات ارزی کشور خریدار مطمئن باشند.

طرفین بروات و اسناد وصولی :

• فروشنده PRINCIPAL ، DRAWER،  EXPORTER ، SELLER
• بانک کارگزار فروشنده REMITTING BANK ، PRINCIPALS BANK
• بانک کارگزار خریدار COLLECTING BANK
• خریدار DRAWEE , IMPORTER , BUYER

مراحل انجام کار در اسناد وصولی

۱- فروشنده پس از عقد قرارداد و اعلام قبولی خریدار، کالا ی خود را برای حمل ارسال داشته و اسناد مربوطه را به ضمیمه دستور وصول که به آن COLLECTION ORDER می گویند جهت وصول برای بانک کارگزار خود ارسال می نماید.

۲- بانک . کارگزار فروشنده یا REMITTING BANK اسناد رسیده را با. دستور وصول مربوطه . مقابله نموده و پس از اطمینان از صحت. تعداد اسناد فرستاده شده . با دستور وصول و کنترل . مبلغ اسناد با سیاهه. و همچنین برات ارسال شده، دستورات. مندرج در دستور وصول فروشنده . را روی فرم خود . که به آن دستورالعمل یا SCHEDULE می گویند. منعکس نموده و برای. بانک کارگزار خریدار یا بانک. وصول کننده وجه ارسال. می دارد.

۳- بانک کارگزار . خریدار یا COLLECTING BANK پس از کنترل . ظاهری اسناد یا دستورالعمل. داده شده توسط بانک کارگزار . فروشنده و ضمن اعلام وصول. اسناد به بانک کارگزار فروشنده،‌ کپی سیاهه. را همراه آگهی براتگیر . برای خریدار کالا ( DRAWEE ) ارسال می نماید. و اعلام می دارد. چنانچه اسناد مورد قبول است. نسبت به قبولی نویسی یا واریز . وجه اسناد ( حسب مورد ). اقدام نماید.
باید اضافه نمود که طبق ماده ۲ مقررات متحدالشکل ( ucp ) برای وصولی ها ( نشریه ۳۲۲ اطاق بازرگانی بین المللی ) بانک ها هیچ گونه مسئولیتی در مورد بررسی اسناد نداشته و فقط مسئول کنترل تعداد نسخ اسناد ارائه شده با دستور وصول می باشند.

 

نکته :

 

( اگهی براتگیر عبارت است از نسخه دوم برگ اعلام وصول اسناد به بانک کارگزار فروشنده , نام فروشنده , نام خریدار , مدت برات , مبلغ برات یا اسناد وصولی , مقدارکالا , شرح خلاصه کالا , شماره و تاریخ بارنامه , مقصد کالا , نوع بارنامه و این که اسناد در مقابل قبول برات بایستی تسلیم خریدار گردد یا این که خریدار بایستی وجه اسناد را پس از رویت برات بپردازد , قید می کند. )

 

۴- خریدار DRAWEE یا پس از بررسی پروفرما و سیاهه فروشنده چنانچه اسناد مربوطه مورد قبول باشد از بانک کارگزار خود درخواست می کند که وجه اسناد مربوطه را پس از ظهر نویسی در اختیار او جهت ترخیص کالا قرار دهد.

موضوع دیگری که. در رابطه با اسناد وصولی. باید ذکر گردد و اهمیت. آن بیشتر از نقطه . نظر عملیات حسابداری. داخلی بانک کارگزار . می باشد آن است که. بانک کارگزار به میزان. اسناد وصولی دریافت شده . اقدام به صدور یک سند. انتظامی می کند.

صدور چنین سندی بر این اساس است که بانک مربوطه در هر زمان از کل بروات دیداری و یا مدت دار که از طریق بانک در دست اقدام می باشد و برای مشتریان ارسال گردیده است , آگاه باشد. صدور سند انتظامی یک حساب آماری است که هم توسط بانک کارگزار خریدار و هم توسط بانک کارگزار فروشنده انجام می پذیرد.

برای صدور سند انتظامی جهت ارزهای مختلف , نرخ ثابتی را برای هر ارز مشخص می کنند که با نوسانات نرخ های ارز تغییر نمی کند. مثلاً این نرخ برای دلار ۷۵ ریال و برای مارک ۱۸ ریال می باشد .

انواع بروات اسنادی وصولی

برو ات اسنادی وصولی بر دو گونه است:

1. بر وات اسنادی وصولی دیداری
2. بروا ت اسنادی وصولی مدت دار

۱- بر وات اسنادی وصولی دیداری  (DOCUMENTS AGAINST PAYMENT (D/P

بروات . دیداری معمولاً در فرم آگهی. برات با کلمه SIGHT و یا (DOCUMENTS AGAINST PAYMENT (D/P نشان داده می شود.

در این حالت فروشنده در فرم دستور وصول خود COLLECTION ORDER , از بانک کارگزار خود می خواهد که برات و اسناد را در مقابل پرداخت وجه در اختیار خریدار قرار دهد.

لذا بانک کارگزار خریدار هنگامی اسناد را در اختیار خریدار قرار می دهد که خریدار وجه آن را پرداخت کرده باشد. بعضی مواقع ممکن است فروشنده اسناد خود را بدون برات برای خریدار از طریق بانک ارسال نماید.

 

نکته :

 

اسناد وصولی به همراه برات برای خریدار ارسال می گردد , بانک خریدار باید بر اساس تعرفه مقرر کشور خود نسبت به الصاق تمبر به نسبت به مبلغ اسمی برات در ظهر آن اقدام نماید ( در حال حاضر این نسبت در کشور ما ۵ در هزار ارزش برات است).

 

بنابراین هنگامی که اسناد وصولی بدون همراه داشتن برات ارسال شود , خریدار از پرداخت هزینه فوق معاف خواهد بود.

در اینجا تذکر. این نکته ضروری است که ارسال برات. به همراه اسناد از نظر . پوشش قانونی و حقوقی. برای فروشنده دارای مزیت می باشد. که شرح آن بعداً خواهد آمد.

به هر حال بانک. کارگزار خریدار هنگامی. اسناد وصولی را در اختیار . خریدار قرار می دهد. که خریدار وجه اسناد. را بپردازد.

۲- بروات اسنادی وصولی مدت دار (DOCUMENTS AGAINST ACCEPTANCE (D/A

در این حالت فروشنده بر اساس قرارداد منعقده با خریدار همراه اسناد خود , برات مدت دار , ۶۰ , ۹۰ یا ۱۸۰ روزه یا … ارائه می نماید و از بانک کارگزار خود می خواهد که پس از قبولی نویسی برات مورد اشاره توسط خریدار , اسناد را به خریدار تحویل دهد.

بانک کارگزار . خریدار برات مدت دار را همراه . یک برگ سیاهه و فرم آگهی . براتگیر که در آن با . علامت DOCUMENTS AGAINST ACCEPTANCE : D/A مشخص شده. و معمولاً تاریخ دقیق . سررسید برات نیز . در آن قید شده است. برای خریدار جهت قبولی. نویسی ارسال می دارد.

خریدار پس از بررسی, برات مورد بحث را قبولی نویسی نموده و به بانک کارگزار خود تحویل می دهد. سپس اسناد حمل را دریافت و نسبت به ترخیص کالا از گمرک و فروش آن اقدام می کند.

 

نکته :

 

بانک کارگزار خریدار . بر طبق دستورات صادره . توسط بانک کارگزار. فروشنده , ممکن است برات. را تا هنگام پرداخت . نزد خود نگاه دارد. و یا آن که برات و یا بروات قبولی نویسی. شده را برای بانک کارگزار . فروشنده ارسال نماید.

 

در حالت اخیر بانک کارگزار . فروشنده معمولاً ۲ تا ۳ هفته قبل. از سررسید , برات قبول نویسی. شده را برای بانک کارگز. ر خریدار جهت وصول . ارسال می دارد.

بانک کارگزار خریدار. مجدداً ضمن ارسال آگهی. براتگیر و اعلام زمان پرداخت , از خریدار می خواهد . وجه برات را در روز سررسید. کارسازی نماید.

چنانچه خریدار وجه. برات را در روز سررسید . در اختیار بانک کارگزار. خود قرار دهد, وی نیز. نسبت به پرداخت آن. به فروشنده از طریق بانک. کارگزار خود اقدام. می نماید.

در اینجا لازم است. یادآوری گردد که بانک کارگزار. خرید علی رغم این. که اجرا کننده دستورات فروشنده . بوده و به خریدار ابلاغ می نماید. که وجه برات دیداری . و یا برات مدت دار قبولی نویسی شده. را در سررسید بپردازد. ولی چنانچه خریدار از پرداخت . وجه برات خودداری نماید، طبق ماده ۲ مقررات . متحدالشکل اسناد. وصولی ( نشریه ۳۲۲ اطاق بازرگانی بین المللی ) , هیچگونه . مسئولیتی متوجه آن بانک. نخواهد بود.

بروات وصولی ساده CLEAN COLLECTION

در این روش بر اساس توافقی که بین فروشنده و خریدار به عمل می آید, فروشنده کالا را برای خریدار حمل نموده و اسناد حمل آن را نیز مستقیماً برای خریدار ارسال می دارد.

سپس بر مبنای اسناد حمل ، برات ساده ای را ( بدون اینکه هیچگونه اسناد حملی مانند سیاهه و بارنامه و غیره ضمیمه آن باشد ).

عهده خریدار کشیده. و از طریق بانک کارگزار انواع . ضمانتنامه­ های ارزی . خود برای خریدار یا بانک کارگزار. خریدار ارسال می نماید. تا بانک کارگزار خریدار. بر اساس شرایط برات . و دستورات داده شده, نسبت به . وصول وجه برات در صورتی . که برات دیداری باشد, اقدام نماید. و یا اگر برات مدت دار . باشد, نسبت به. واگذاری برات مدت دار به خریدار. جهت قبولی نویسی . قدمهای لازم را بردارد.

این روش پرداخت . تقریباً مانند تجارت. بر اساس حساب باز می باشد با این تفاوت که فروشنده . اسناد حمل را به خریدار . تحویل داده و خریدار کالای . مربوطه را ترخیص و نسبت . به فروش آن اقدام . می نماید و فروشنده . متعاقباً جهت وصول وجه. کالای خود مبادرت. به صدور برات و ارسال. آن از طریق کانال. بانکی می نماید.

در صورتی که در تجارت بر اساس. حساب باز OPEN ACCOUNT TRADE اساساً در سررسید. مقرر شده نسبت . به پرداخت وجه اسناد. اقدام می کند بدون آن که. براتی از طریق بانک توسط . فروشنده برای خریدار. ارسال شده باشد.

بانک ها اسناد زیر را نیز به صورت بروات وصولی ساده عمل می نمایند

الف – ممکن است . برای یک موسسه یا برای شخصی. چک ارزی از خارج رسیده باشد, این موسسه یا شخص. مزبور چک ارزی مورد بحث. را به بانکدار خود که REMITTING BANK و از او می خواهد. وجه چک مورد . بحث را وصول نموده . و به حساب او منظور نماید.

بانک مزبور به یکی از دو صورت زیر عمل می کند:

• چک مذکور را همراه . دستورالعمل خود برای بانکی . که در متن چک قید شده. ارسال نموده . و از او می خواهد حساب او را نزد خود. و یا هر بانکی که در آن کشور حساب دارد. بستانکار نماید.

برای مثال شرکت چکی به مبلغ -/۵۰۰۰ لیره از خارج دریافت می کند این شرکت جهت وصول جه چک, چک مربوطه را همراه نامه ای برای بانک ملی ایران شعبه مرکزی ارسال کرده و از آن بانک درخواست می نماید که وجه چک را دریافت نموده و به حساب شرکت مزبور واریز نماید.
بانک مرکزی چک مربوطه را همراه نامه ای برای میدلند بانک لندن ارسال نموده و از آن بانک می خواهد وجه چک را به حساب بانک ملی ایران نزد خود منظور نماید.
میدلند بانک پس از وصول وجه چک , حساب بانک ملی را نزد خود بستانکار نموده و اعلامیه بستانکار را برای بانک ملی ایران شعبه مرکزی ارسال می دارد. بانک ملی پس از دریافت آن نسبت به واریز وجه مورد بحث به حساب شرکت اقدام می نماید.

• ممکن است بانک مزبور نزد بانک های کشور صادر کننده چک حساب نداشته و یا با بانک های کشور مربوطه روابط کارگزاری نداشته باشند.

در این حالت چک ارزی مربوطه را برای بانکی که حساب ارزی نزد وی دارد ارسال نموده و از او می خواهد وجه چک مورد نظر را پس از وصول به حساب او نزد خود منظور نمایند و یا این که پس از وصول تبدیل به ارزی که حساب ارزی نزد آن بانک دارد نموده و به حساب آن ها منظور و اعلامیه بستانکار مربوطه را برای بانک ارسال کننده چک بفرستد.

 

نکته :

 

بایستی توجه داشت که بانک وصول کننده وجه چک COLLECTING BANK , کارمزد و هزینه خود را طبق تعرفه از مبلغ چک کسر نموده و مابقی آن را به حساب بانک ارسال کننده چک نزد خود منظور می دارد.

برای مثال فرض کنیم یک شرکت بازرگانی چکی به مبلغ -/۱۰۰,۰۰۰ پزوتا اسپانیا به بانک صادرات شعبه مرکزی ارسال نموده و از آن بانک می خواهد که وجه چک را پس از وصول به حساب وی منظور نماید.

 

بانک صادرات چون حساب بانکی در اسپانیا ندارد چک مذکور را برای لویدز بانک لندن که نزد وی حساب لیره دارد ارسال داشته و از لویدز بانک درخواست می کند که وجه چک را پس از وصول تبدیل به لیره نموده و به بستانکار حساب بانک صادرات نزد خویش منظور نماید.

لویدز بانک پس از دریافت نامه و چک مورد بحث، چک را برای وصول به بانکی در اسپانیا که با او روابط بانکی دارد و نزد آن بانک نیز حساب دارد ارسال نموده و از آن بانک اسپانیائی درخواست می دارد که وجه چک را به حساب لویدز بانک نزد خودش منظور نماید .

بانک اسپانیائی پس از وصول وجه چک حساب لویدز بانک را نزد خود بستانکار نموده و اعلامیه بستانکار را برای لویدز بانک ارسال می کند.

لویدز بانک لندن پس از دریافت اعلامیه بستانکار نسبت به تبدیل ارز مربوطه بر اساس نرخ خرید و فروش در بازار لندن اقدام نموده و هم ارز لیره ای چک پزوتای اسپانیا را به حساب بانک صادرات نزد خود منظور نموده و اعلامیه مذکور را برای بانک صادرات ایران شعبه مرکزی ارسال می دارد.

بانک صادرات پس از دریافت اعلامیه بستانکار از لویدز بانک نسبت به واریز مبلغ آن به حساب شرکت ارسال کننده چک اقدام می نماید.

 

نکته :

 

در بعضی مواقع. بانک ها با توجه به اطمینانی. که به مشتریان خود دارند چک ارزی شده . را طبق ضوابطی از ارائه کننده . آن خریداری می نامند. با این شرط که چنانچه چک . مذکور وصول نشود این حق برای بانک محفوظ . باشد که وجه پرداخت شده . را همراه کارمزد و هزینه های. مربوطه از حساب مشتری . خود برداشت نماید.

 

ب – چک مسافرتی یا TRAVELLER CHEQUE معمولاً به بانکداران فروخته می شود. و معادل آن به همان ارز .و یا ارز دیگری دریافت می گردد.

این چک ها عیناً مانند .بروات وصولی ساده بوده .و بانکدار خریدار چک آن را .جهت وصول برای بانک .متعهد به پرداخت ارسال می نماید. و از او درخواست می کند .که وجه چک را به حساب .وی منظور نماید و یا .مانند بند الف ۲ عمل می نماید.

ج – چک های ارزی بانکی. که توسط بانک ها .صادر شده و سپس به .متقاضیان تحویل می گردد. تا جهت ذینفع مربوطه. در خارج از کشور ارسال گردد , عیناً مانند .بروات وصولی ساده .عمل می شود.

د- سفته های .ارزی مانند بروات .وصولی ساده می باشد .بدین طریق که ذینفع. یا دارندگان آن سفته .مورد نظر را به بانک .خود REMITTING BANK خواهد تا وجه.سفته مربوطه را وصول. و به حساب آن ها .واریز نماید.

وظایف و مسئولیت های بانک کارگزار و بانک وصول کننده

بر خلاف اعتبارات اسنادی. که بانکها در مورد آن باید .دقت کافی نسبت .به اسناد ارائه شده .مبذول دارند تا آن که. مطابق شرایط اعتبار. باشد, در اسناد وصولی. بانکها فقط صحت. و سقم اسناد دریافتی را. بر اساس مطالب .مندرج در دستور .وصول ( COLLECTION ORDER ) به شرح زیر بررسی. می نمایند:

1. آ یا تعداد اسناد ارسال شده همراه دستور وصول برابر تعداد مندرج در آن است؟
2. بارنامه و بیمه نامه و یا برات به طور صحیح ظهرنویسی شده است؟
3.  کلیه. نسخ اصلی بارنامه (در صورتی که بارنامه FULL SET باشد) ارائه گردیده است؟ در صورتی که یک نسخه .از بارنامه کم باشد, بانک از .فروشنده آن را مطالبه می نماید و یا .در صورتی که یک نسخه اصلی .بارنامه را فروشنده مستقیماً .برای خریدار ارسال نموده. باشد, این موضوع .را نیز به اطلاع .خریدار می رساند.
4. در صورتی که سیاهه ارائه شده کلمه C&F و CIF یا قید شده باشد, روی بارنامه باید کلمه FREIGHT (PAID) PREPAID قید شده باشد.
5. در صورتی که کالای فروخته شده بر مبنای باشد, بیمه نامه مربوط به نیز باید ضمیمه باشد و حداقل ارزش کالای بیمه شده برابر با مبلغ سیاهه باشد.

باید توجه نمود. که غیر از موارد فوق بانکها .هیچگونه الزام دیگری .در مورد بررسی اسناد .ارائه شده ندارند.

محاسن و معایب خرید و فروش کالا بر مبنای بروات وصولی از دیدگاه فروشنده و خریدار

الف : محاسن از دیدگاه فروشنده:

فروشنده هنگامی. که بخواهد بر مبنای. بروات ( اسناد ) وصولی کالای .خود را بفروشد, همانطور که .قبلاً گفته شد, باید نسبت .به امکان دریافت .وجه کالای. فروخته شده مطمئن باشد .و به همین منظور لازم است

اولا اطلاعات کاملی از آخرین وضعیت خریدار داشته باشد,

ثانیاً گزارش کامل و رضایتبخشی از وضعیت اقتصادی و سیاسی کشور خریدار بدست آورد و اطمینان حاصل نماید که کشور خریدار قوانینی را وضع نمی نماید که او بعداً نتواند وجه کالای ارسالی را دریافت دارد.

 

نکته :

 

بعضی مواقع. فروشنده جهت کاهش ریسک . خود ممکن است . به شرکت های بیمه صادراتی . کشور خود مراجعه نماید. و در مقابل پرداخت حق . بیمه , در صد عمده ای. از مبلغ کالای فروخته شده. بر مبنای بروات وصولی. را بیمه نماید.

 

با توجه به مراتب فوق، مزیت فروش کالا بر مبنای بروات ( اسناد ) وصولی به شرح زیر است

1. فروشنده . مطمئن است که بانک . وصول کنندهCOLLECTING BANK اسناد را در اختیار . خریدار قرار نمی دهد . مگر این که قبلا وجه اسناد . را دریافت کرده و یا برات قبولی نویسی. شده باشد.
   در واقع بانک وصول کننده به عنوان عامل اجرایی عمل نموده و طبق دستورات او در کشور خریدار اقدام می نماید.
2. یک بانک وصول کننده معتبر معمولاً مرتبا موضوع پرداخت وجه اسناد را تعقیب نموده و بر خریدار فشار می آورد که هر چه زودتر نظر قطعی خود را اعلام نماید. به علاوه فروشنده را نیز از نتیجه پیگیری خود مطلع می سازد.
3. چنانچه هنگامی انتقال مالکیت کالا توسط بانک وصول کننده صورت گیرد که وجه آن را بانک دریافت کرده باشد , فروش بر مبنای بروات ( اسناد ) وصولی مطمئن تر از فروش بر مبنای تجارت بر اساس حساب باز خواهد بود.
4. روش پرداخت بر مبنای بروات ( اسنادی ) وصولی خیلی ارزانتر از روش پرداخت بر مبنای اعتبارات اسنادی است.
5. از نظر سرمایه گذاری و تامین سرمایه در گردش , فروشنده می تواند به یکی از طریق زیر عمل نماید.

•  فروشنده دارای سرمایه کافی می باشد و می تواند سرمایه در گردش خود را تامین نماید
• در صورتی که فروشنده فاقد سرمایه کافی بوده و احتیاج به نقدینگی داشته باشد, می تواند حقوق اسناد وصولی خود را به بانک خود واگذار نموده و وجه آن را پس از تنزیل دریافت دارد.
  در این حالت بانک مالک اسناد بوده و خود تعقیب می نماید تا وجه را دریافت دارد.
• فروشنده می تواند قسمتی از حقوق اسناد وصولی خود را به بانک خود REMITTING BANK واگذار نماید و در واقع فروشنده قسمتی از سرمایه در گردش خود را تامین نموده و قسمتی از آن را با تنزیل اسناد نزد بانک خود تامین می نماید.

ب – معایب از دیدگاه فروشنده

1. فروشنده. وجه کالای خود .را پس از آنکه. بانک فروشنده BANK REMITTING وجه را از بانک خریدار. دریافت داشت, دریافت می کند. مگر این که قبلاً ( طبق بند ۵ الف و ب فوق ). اسناد را به بانک .خود فروخته باشد. یا این که قسمتی .از حقوق اسناد. را واگذار نموده .باشد.
2. اطمینان از دریافت وجه اسناد همانند فروش کالا بر مبنای صددرصد پیش پرداخت و یا فروش کالا بر مبنای اعتبار اسنادی نمی باشد.
3. اگر خریدار کالا. از پرداخت وجه. اسناد خودداری نماید. یعنی از پذیرفتن کالا. خودداری نموده است. لذا فروشنده باید علاوه بر پرداخت. هزینه معطلی در. تخلیه کالا و یا هزینه های. انبارداری در کشور .مقصد , هزینه بارگیری .و کرایه برگشت. کالا را نیز. بپردازد.

ج – محاسن از دیدگاه خریدار

1. خریدار کال بر مبنای بروات. (اسناد) وصولی بیشتر. به نفع خریدار است .تا فروشنده. خریداران. معمولاً مایلند. که اول کالا را دریافت .دارند سپس وجه آن. را بپردازند .به علاوه مزایای. روش خرید بر مبنای. برات وصولی ساده که بر طبق. آن فروشنده کالا را خریدار. حمل نموده و اسناد آن را نیز برای. خریدار مستقیماً .ارسال می دارد و از طریق. صدور یک برگ برات .ساده , موضوع پرداخت وجه اسناد. را تعقیب می نماید,
2. مشابه خریدار. بر مبنای حساب باز برای. خریدار است.
   خرید کالا بر مبنای. بروات اسنادی مدت دار .مشابه مزیت خرید. بر مبنای بروات وصولی. ساده است. با این تفاوت که خریدار اول برات .را قبولی نویسی. نموده و اسناد را دریافت می دارد .وسپس اقدام به ترخیص. کالا از گمرک می نماید.
3. چنانچه کالا مورد قبول نباشد. هنوز وجه آن را نپرداخته .است اما چون برات را قبولی نویسی. نموده لذا مسئولیت .قانونی نسبت به برات. قبولی نویسی .شده دارد که در. قسمت معایب بحث. خواهد شد.
4. خریدار کالا بر .مبنای بروات مدت دار .تقریباً مانند اعتباری است. که فروشنده کالا در اختیار .خریدار قرار داده است . در واقع خریدار پس. از فروشنده کالا وجه. کالای خریداری شده. را می پردازد .
5. خرید کالا بر مبنای بروات ( اسناد ) وصولی خیلی کم خطرتر از خرید کالا بر مبنای اعتبارات اسنادی و یا خریدبر مبنای صددرصد پیش پرداخت است.
   به علاوه هزینه های بروات وصولی خیلی کمتر از هزینه های اعتبار اسنادی می باشد.
6. چنانچه فروشنده. در دستور وصول اسناد. خود , پرداخت وجه اسناد. و یا قبول بروات مدت دار. را موکول به رسیدن. کالا به مقصد .نموده باشد, این ترتیبات .بیشتر به نفع خریدار .خواهد بود.
7. چنانچه خریدار دارای. سرمایه کافی نباشد. با توجه به رسیدن کالا به. مقصد , می تواند از بانک .خود در مقابل وثیقه گذاردن .کالا به طرق .گوناگون تامین وجه نموده و نسبت .به پرداخت دین خود به.فروشنده اقدام نماید. که مزیتی دیگر برای او .به حساب می آید.

د : معایب خرید بر مبنای بروات ( اسناد ) وصولی از دیدگاه خریدار

1. چنانچه. در اسناد وصولی. دیداری, خریدار قبل. از رسیدن کالا .به مقصد وجه اسناد. مذکور را پرداخت. کرده باشد و کالا .مطابق قرارداد. منعقده نباشد , خریدار متضرر .خواهد شد.
2. چنانچه کالا بر. مبنای بروات مدت دار .خریداری . شده و. قبل از رسیدن کالا. به مقصد, برات توسط. خریدار قبولی .نویسی شود, در صورتی. که هنگام رسیدن. کالا خریدار متوجه. کسری و یا عیب .و نقصی در کالا گردد. علی رغم این. که مدارک کافی جهت. جلوگیری از پرداخت وجه. برات قبولی نویسی .شده ممکن است داشته باشد. مسئولیت قانونی او نسبت. به برات قبولی نویسی. شده پا برجا . خواهد بود, و باید به مراجع قضایی. مراجعه و دلائل محکمه. پسند جهت ایفای. حق خود ارائه نماید.

 

 

 

واخواست اسناد در بروات

واخواست اسناد در بروات را در این مقاله بررسی می کنیم .

واخواست اسناد PROTEST

تعریف : واخواست یا پروتست به معنای ارائه رسمی مجدد برات از طریق محاکم قانونی جهت پرداخت یا قبولی ( پس ازنکول آن ) می باشد .

طبق ماده ۲۹۳ قانون تجارت اعتراض نامه برات باید در یک نسخه تنظیم و بموجب امر محکمه توسط مامور اجرا ابلاغ گردد .

دلایل تقاضای واخواست برات به قرار زیر است

1. نگهداری حق برگشت قانونی بر علیه براتکش و ظهرنویسی کنندگان ( اسناد تجاری ) برات ( این هنگامی است که برات قبلاً تنزیل و یا معامله شده است.)
2. به عنوان اولین قدم جهت طی مراحل قانونی بر علیه خریدار کالا یا براتگیر هنگامی که برات دیداری پرداخت نشده یا برات مدت دار توسط خریدار قبولی نویسی شده ولی در سررسید پرداخت نشده است.

واخواست برات به اعتبار خریدار کالا در کشور او و کشور فروشنده صدمه می زند و لذا در پاره ای مواقع ، ترس از عمل واخواست خریدار را به خاطر حفظ آبرو و حیثیت مجبور می کند که قبل از عمل قانونی واخواست ، وجه برات را پرداخت نماید. اما مسئله اصلی هنگامی است که برات پرداخت نمی شود و واخواست می شود . در این صورت فروشنده با مشکلات زیر روبرو است.

مشکلات فروشنده در زمان پرداخت نشدن برات

• برات واخواست شده اما به براتگیر نمی توان برای تعقیب دسترسی پیدا نمود.
• برات واخواست شده اما براتگیر اصولاً پولی ندارد که پرداخت نماید.
• برات واخواست شده و براتگیر دلائل خوبی جهت عدم پرداخت و یا عدم قبولی در اختیار دارد که به دادگاه ارائه نماید. در این حالت فروشنده نمی تواند ضرر خود جبران نماید یا آن که علاوه بر کلیه هزینه ها, هزینه واخواست نیز به مبلغ زیان اضافه شده و در نتیجه خسارات بیشتری را متحمل خواهد گردید.

لازم به ذکر است که تا مدت کوتاهی پس از سررسید می توان برات را واخواست نمود و چنانچه این مدت سپری شود قانوناً امکان واخواست نیز از بین می رود. چون هزینه واخواست زیاد است، در بعضی از کشورها به جای واخواست نیز از بین می رود.

چون هزینه واخواست زیاد است , در بعضی از کشورها به جای واخواست توسط محاضر و یا دادگستری یک اخطاریه NOTING به خریدار داده می شود.

این اخطاریه اولین قدم جهت واخواست محسوب شده و خیلی ارزانتر از واخواست تمام می شود . ضمناً بعد از مدت قانونی نیز فروشنده می تواند پس از اخطاریه , واخواست نماید .

 

نکته

مهلت اعتراض ( واخواست ) طبق ماده ۲۸۰ قانون تجارت جمهوری اسلامی ایران ده روز از تاریخ سررسید برات می باشد.

 

حفاظت کالا در واخواست اسناد در بروات

با وجودی که بانک ها هیچ گونه تعهدی نسبت به کالا ندارند, فروشنده در دستور وصول COLLECTION ORDER ( که هنگام ارائه اسناد به بانک کارگزار خود می دهد ) باید به بانک وصول کننده وجه تذکراتی جهت مواظبت و در اختیار گرفتن کالا بدهد ( حتی اگر وجه اسناد پرداخت نشود ) عدم پرداخت وجه اسناد و علت آن همانطور که در دستورالعمل کارگزار قید شده است باید بدون تاخیر به اطلاع بانک کارگزار REMITTING BANK برسد ، زیرا عدم پرداخت ممکن است فروشنده را بر آن دارد که با خریدار مذاکره و یا آن که دستور دیگری در مورد اسناد خود بدهد.

 

نکته

همانطور که در دستورالعمل قید شده است, در صورت امکان باید از کالا مواظبت شود. بعضی مواقع از بانک وصول کننده وجه در کشور خریدار خواسته می شود کالا را در انبار نگهداری و حداقل در مقابل آتش سوزی بیمه نماید.

 

بعضی مواقع ممکن است بندر مقصد جهت نگهداری کالا تسهیلات مناسب جهت انبار کردن آن نداشته باشد و لذا علی رغم دستورات داده شده در دستورالعمل کارگزار , امکان انبار کردن کالا نباشد.

علاوه بر خطر اتش سوزی , خطراتی نظیر دزدی کالا و یا صدمه دیدن کالا به علت باران و غیره وجود دارد که این علاوه بر خطرات قبلی ممکن است موجب از بین رفتن همه کالا بشود که در نتیجه به زیان فروشنده است.

 

نکته

در مقررات و قانون امور گمرکی کشور مقصد کالا , ممکن است پرداخت عوارض گمرکی اجباری باشد و یا به کشور دیگری جهت خریدار ثالثی فرستاده شود و این عوارض قابل برگشت نیست.

به علاوه مقررات صادرات و واردات بعضی از کشورهای اجازه خروج کالا را نیز نمی دهد که همه اینها جزو خسارت فروشنده است که در نهایـت چنانچه موفق شود و کالای خود را نیز بفروشد , این زیان به هر حال قابل جبران نیست.

 

اگر فروشنده دارای نمایندگی در کشور خریدار کالا باشد این نماینده می تواند حافظ منافع وی باشد که در دستورالعمل فروشنده تحت عنوان « در صورت لزوم » IN CASE OF NEED به آن اشاره می شود که آن نیز بستگی به حدود اختیاراتی دارد که فاصله به او داده می شود .

نماینده فروشنده در کشور خریدار می تواند هزینه های فروشنده را به حداقل کاهش داده و یا در صورت امکان خریدار دیگری جهت آن کالا پیدا نماید.

 

مقالات مرتبط
 

 

بروات اسنادی (بخش ۱)

واریز اسناد و تسویه حساب (بخش ۴)

معرفی انواع اسناد حمل

فهرست پرسش های هدیه و سوغات

آیین نامه اجرایی مقررات صادرات و واردات

قانون امور گمرکی

کتاب مقررات صادرات و واردات

 آموزش صادرات

 

---------------------------------------------

انواع اسناد تجاری

اسناد تجاری، ابزارهای مالی هستند که در معاملات تجاری برای انتقال وجه، تضمین پرداخت‌ها و اعتباردهی استفاده می‌شوند و به دارندگان آن‌ها امکان می‌دهند که در صورت بروز مشکلات یا عدم وصول طلب‌ها، اقدامات قانونی مؤثری انجام دهند. در ادامه به انواع اسناد تجاری اشاره خواهیم داشت:

• چک
• سفته
• برات
• قبض انبار
• اسناد و اوراق

چک

چک، سندی است به دارنده حق مطالبه وجه از حساب صادرکننده را می‌دهد. دارنده چک نیز می‌تواند در زمان معین، مبلغ مندرج در آن را از بانک دریافت کند.

سفته

سفته، سندی است که امضاکننده متعهد می‌شود که مبلغی در موعد معین به شخص یا حواله‌ای خاص به آن شخص پرداخت کند.

برات

برات، نوعی اوراق تجاری است که در آن، شخصی (صادرکننده) به فرد دیگری (گیرنده برات) دستور می‌دهد که مقدار مشخصی پول را به شخص سومی (حامل برات) پرداخت نماید. در‌واقع، این سند به‌عنوان وسیله‌ای برای انجام تعهدات مالی در معاملات تجاری به‌کار می‌رود و امکان انتقال دِین را از طریق حواله به دیگران فراهم می‌آورد.

قبض انبار

قبض انبار، سندی کتبی است که توسط انباردار در ازای دریافت کالاها برای نگهداری در انبار صادر می‌شود. این سند به‌عنوان مدرکی مهم برای اثبات مالکیت کالاهای ذخیره‌شده در انبار به‌شمار می‌رود و دارای دو جزء اصلی قبض رسید و برگ وثیقه است.

اسناد و اوراق در وجه حامل

اسناد و اوراق تجاری، مجموعه‌ای از ابزارهای مالی هستند که در معاملات تجاری برای نمایندگی وجه نقد، اعتباردهی و تسهیل انتقال وجوه استفاده می‌شوند. این اسناد به‌دلیل قابلیت انتقال و اعتباری که دارند، به‌عنوان جایگزینی برای پول نقد در معاملات تجاری به‌کار می‌روند و امکان انجام معاملات بزرگ مالی را بدون نیاز به انتقال فیزیکی پول فراهم می‌آورند.

تفاوت چک با سفته و برات

چک مستقیماً به دارنده آن حق مطالبه وجه از حساب بانکی صادرکننده را می‌دهد. در حالی‌که سفته و برات تعهداتی هستند که بین اشخاص خصوصی ایجاد می‌شوند و بانک‌ها نیز در آن‌ها نقش مستقیم ندارند.

انواع چک به‌عنوان سند تجاری کدام است؟

چک به‌عنوان یکی از اسناد تجاری رایج، در معاملات مالی نقش مهمی داشته و انواع مختلفی دارد که هر کدام کاربردهای خاص خود را دارند. در ادامه به معرفی انواع چک‌ها به‌عنوان اسناد تجاری می‌پردازیم:

چک عادی چیست؟

چک عادی، یکی از رایج‌ترین انواع چک‌های بانکی است که به صاحبان حساب‌های جاری ارائه می‌شود. این نوع چک به‌عنوان وسیله‌ای برای پرداخت‌های مالی در معاملات روزمره استفاده می‌شود و به دارنده چک این امکان را می‌دهد که مبلغ مشخصی را از حساب جاری صادرکننده در بانک مربوطه دریافت کند.

چک تایید‌شده چیست؟

چک تایید‌شده نوعی از چک است که در آن بانک صادرکننده، پرداخت وجه چک را تایید می‌کند. این تایید به‌معنای آن است که بانک اطمینان می‌دهد مبلغ مندرج در چک در حساب صادر‌کننده موجود است و در‌نتیجه، وجه چک قابل پرداخت خواهد بود.

چک مسافرتی چیست؟

چک مسافرتی، که به آن تراول چک نیز گفته می‌شود، نوعی چک بانکی است که به‌ویژه برای استفاده در سفرها طراحی شده است. این چک‌ها توسط بانک‌ها صادر می‌شوند و به دارندگان این امکان را می‌دهند که بدون نیاز به حمل پول نقد، وجه مورد‌نظر را در شعب مختلف همان بانک در سراسر جهان دریافت کنند.

چک تضمین‌شده چیست؟

چک تضمین‌شده، نوعی چک بانکی است که توسط بانک صادر می‌شود و پرداخت وجه آن توسط بانک تضمین می‌گردد. این نوع چک به‌دلیل اینکه توسط خود بانک صادر می‌شود و مبلغ آن از حساب درخواست‌کننده کسر و در حسابی بلوکه می‌شود، اعتبار بالایی دارد و در معاملاتی که نیاز به تضمین بیشتری است، مورد‌استفاده قرار می‌گیرد.

منظور از ابطال ظهرنویسی چک چیست؟

ابطال ظهرنویسی چک به‌معنای باطل کردن انتقال چک از طریق ظهرنویسی است. ظهرنویسی یا پشت‌نویسی، در‌واقع روشی برای انتقال حقوق مربوط به چک از فردی به فرد دیگر است. اگر این انتقال بدون رعایت شرایط قانونی صورت گیرد، ممکن است دعوی ابطال ظهرنویسی توسط ظهرنویس یا دارنده چک اقامه شود.

دعاوی اسناد تجاری در خصوص مطالبه وجه

دعاوی اسناد تجاری در خصوص مطالبه وجه به دعاوی حقوقی اطلاق می‌شود که در آن‌ها، دارنده یا طلبکار یک سند تجاری هم‌چون چک، سفته یا برات، اقدام به مطالبه مبلغ مندرج در سند از فرد یا افراد مسئول پرداخت، می‌کند.

مراحل اقامه دعوی مطالبه وجه:

1. تهیه و تنظیم دادخواست: دادخواست مطالبه وجه باید شامل مشخصات طرفین دعوا، مبلغ مورد مطالبه، دلایل و مستندات مربوطه باشد.
2. تعیین دادگاه صالح: دادگاه صالح برای رسیدگی به دعوی با توجه به مبلغ مورد مطالبه و نوع سند ممکن است متفاوت باشد.
3. ارائه مستندات: مستندات لازم برای اثبات ادعا شامل خود سند تجاری، گواهی عدم پرداخت (در مورد چک) و هرگونه مدرک دیگری که طلب را تایید کند، خواهد بود.
4. رسیدگی دادگاه: دادگاه پس از بررسی مستندات و شنیدن دفاعیات طرفین، در صورت احراز طلب، حکم به پرداخت وجه می‌دهد.

دعاوی سفته

دعاوی سفته به مجموعه اقدامات قانونی اطلاق می‌شود که دارنده سفته برای وصول مبلغ مندرج در آن از طریق مراجع قضایی انجام می‌دهد. سفته یک سند تجاری است که به موجب آن، فردی (صادرکننده) متعهد می‌شود مبلغ معینی را در تاریخ مشخصی به شخص دیگری (دارنده یا ذی‌نفع) پرداخت نماید.

دعاوی چک

دعاوی چک به مجموعه اقدامات قانونی اطلاق می‌شود که در آن‌ها، دارنده یک چک برای وصول مبلغ مندرج در آن از طریق مراجع قضایی اقدام می‌کند. چک به‌عنوان یک سند تجاری، در صورتی‌که توسط بانک پرداخت نشود، می‌تواند موضوع دعوی قضایی قرار گیرد.

ضمانت در اسناد تجاری به چه معنا است؟

ضمانت در اسناد تجاری به تعهدی اطلاق می‌شود که در آن یک شخص (ضامن) مسئولیت پرداخت مبلغ مندرج در سند تجاری را در صورت عدم پرداخت توسط صادرکننده اصلی بر‌عهده می‌گیرد. این تعهد مستقل از تعهد اصلی است و به دارنده سند این امکان را می‌دهد که در صورت عدم پرداخت توسط صادر‌کننده اصلی، مستقیماً از ضامن، وجه مورد‌نظر را مطالبه کند.

جمع بندی

اسناد تجاری، که شامل چک، سفته و برات می‌شوند، نقش حیاتی در عرصه تجارت ایفا می‌کنند. این اسناد به‌عنوان وسایل مالی قابل اعتماد، امکان تضمین پرداخت‌های مالی را فراهم می‌آورند و به‌این ترتیب، به افزایش امنیت در معاملات کمک شایانی می‌کنند. همچنین، استفاده از اسناد تجاری به‌دلیل سرعت، سهولت و امنیتی که در روابط تجاری به ارمغان می‌آورند، بسیار پرکاربرد است.

علاوه‌بر‌این، با توجه به مسئولیت تضامنی امضاکنندگان و قابلیت توقیف اموال برای تامین خواسته، این اسناد از حمایت‌های قانونی ویژه‌ای برخوردارند که به طلبکاران این امکان را می‌دهد تا در صورت عدم وصول مطالبات خود، اقدامات قانونی موثری انجام دهند.

---------------------------------