انواع معاهدات

معاهدات بین المللی از نظر شکلی و ماهوی دارای طبقه بندی هایی هستند

الف: انواع معاهدات از حیث شکلی : معاهدات رسمی و اجرایی

از نظر شکلی معاهدات بین المللی به دو قسمت تقسیم می شود: معاهدات رسمی و اجرایی. معاهدات رسمی به معاهداتی گفته می شود که لازم الاجرا شدن آن منوط به طی مراحل وتشریفات خاص است. به عبارت دیگر، این نوع معاهدات  معمولا نیازمند تصویب مراجع رسمی قانونی طبق قانون اساسی کشورها است (در بسیاری از کشورها قوه مقننه مرجع تصویب معاهدات بین المللی است). معاهدات اجرایی به معاهداتی گفته می شودکه صرفا با امضای مقامات ذی صلاح قوه مجریه نافذ می گرددو نیاز به طی مراحا تصویب ندارد. این نوع معاهدات بیشتر در خصوص روابط دوجانبه در باره گسترش روابط سیاسی، افتصادی ، فرهنگی و نظامی است

ب:انواع معاهدات از حیث ماهوی : معاهدات عام(قانون ساز) و معاهدات خاص (قراردادی)

از نظر محتوا وماهیت نیز معاهدات بین المللی به دو دسته تقسیم می گردند: معاهدات عام یا قانون ساز ،معاهدات خاص یا قراردادی 

معاهدات عام یا قانون ساز، معاهداتی است که موجد قواعد حقوقی عام الشمول می گردد. این دسته از معاهدات معمولا چند جانبه و جهان شمول است. در واقع معاهدات قانون ساز یا عام متضمن قواعد اساسی بوده ودر حکم “قوانین بین المللی” به شمار می آید. رعایت آنها برای کلیه کشورها وسازمان های بین المللی لازم الاجرا است. معمولا اکثر معاهدات قانون ساز در چارچوب فعالیت  های مجامع وکنفرانس های جهانی مخصوصا مجمع عمومی سازمان ملل و نهادهای وابسته آن به خصوص کمیسیون حقوق بین الملل تهیه وتنظیم می گردد. معاهدات قانون ساز از قبیل منشور ملل متحد 1945،معاهدات های وین (1961) و (1963) در زمینه روابط دیپلماتیک و کنسولی و کنوانسیون حقوق دریاها (1982) می باشد که تأثیر زیادی در توسعه حقوق بین الملل داشته است.

معاهدات خاص یا قراردادی، معاهداتی هستند که اصولا مبتنی بر روابط و منافع متقابل دولتها شکل گرفته اند و با هدف تحقق نیل به منافع ملی خاص کشورهای متعاهد منعقد می شود. موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت قطر 1991، و یا موافقتنامه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری ترکیه به منظور اجتناب از اخذ مالیات مضاعف و جلوگیری از فرار مالی درمورد مالیاتهای بردرآمد و سرمایه 2002 از این قبیل معاهدات به شمار می آیند.

منبع(+)