اعلامیه یکجانبه دولت ها

موضوع منابع حقوق بین‌الملل یکی از پر بحث‌ترین موضوع‌ها در حقوق بین‌الملل محسوب می‌شود. ماده 38 اساسنامه دیوان بین‌المللی دادگستری، منابع حقوق بین‌الملل را برشمرده است.

اعمال یکجانبه دولت‌ها در میان این منابع وجود ندارد اما دولت‌ها در رویه بین‌المللی خود به کرّات نشان داده‌اند که از طریق این اعمال، تعهداتی را پذیرفته و همچنین خود را نسبت به اعمال یکجانبه دولت‌های دیگر ذی نفع می‌دانند.

وضعیت مشابهی نیز در مورد رویه قضایی قابل مشاهده است. این وضعیت، سبب شده تا اعمال و اعلامیه‌های یکجانبه را واجد آثار الزام آور بدانند و به عنوان یکی از منابع تعهد بین‌المللی نام برده شود.

اما همه اعمال یکجانبه چنین نیستند. دکترین، رویه دولت‌ها و به ویژه رویه قضایی، شرایطی را برای اعتبار و الزام‌آوری اعمال یکجانبه برشمرده‌اند تا به مدد آن‌ها، اعمال حقوقی از اعمال سیاسی تفکیک شوند. بنابراین، به نظر می‌رسد که اعمال یکجانبه دولت‌ها، تحت شرایطی، دارای آثار حقوقی الزام‌آور می باشند. قالب های اعلامیه یک جانبه:اعتراض،الحاق،شناسایی. تعریف: اعمالی هستند که توسط یک دولت به قصد ایجاد آثار حقوقی مشخص طبق حقوق بین الملل انجام میشود. به طور مثال دولتی با صدور اعلامیه ای صلاحیت اجباری دیوان را بپذیرد.مخاطب اعمال یک جانبه میتواند همه دولت ها باشد برای اعتبار اعمال یک جانبه به هیچ گونه رضایتی نیاز نیست. اما اگر این اعلامیه تعهد یا اثری برای دولت ثالث داشته باشد،قبولی دولت مورد نظر نیز باید اعلام شود. اعلامیه یک جانبه نباید باقواعد آمره مغایرت داشته باشد.