نکات حقوقی چک وسفته

عبارت «چک سند لازم‌الاجرا است» به این معنی است که چک یک سند تجاری رسمی و قانونی است که بدون نیاز به طی مراحل دادرسی عادی، می‌توان آن را از طریق اجرای ثبت به اجرا گذاشت؛ مانند اسناد رسمی یا اسناد دارای اعتبار اجرایی.

توضیح ساده‌تر:

اگر کسی چکی به شما بدهد و آن را پاس نکند، شما می‌توانید به اداره ثبت مراجعه کرده و مستقیماً تقاضای صدور اجراییه کنید (مثل کاری که با اسناد رسمی یا مهریه در دفترخانه انجام می‌شود). این کار سریع‌تر و ساده‌تر از شکایت کیفری یا دادخواست حقوقی در دادگاه است.

 

• چک باید برگشتی (برگشت‌خورده) باشد.

• گواهی عدم پرداخت از بانک گرفته شده باشد.

• مشخصات چک مثل تاریخ، مبلغ، امضا و هویت صادرکننده باید درست و کامل باشد.

• چک نباید دارای ظهرنویسی (انتقال به شخص ثالث) باشد (در برخی موارد این موضوع باعث می‌شود نتوان از اجرای ثبت استفاد

 

عبارت «امضای چک قابل انکار نیست» یعنی:

وقتی شخصی چکی را امضا می‌کند (مثلاً به عنوان صادرکننده)، دیگر نمی‌تواند بعداً ادعا کند که این امضا مال من نیست یا من این چک را امضا نکردم.

چرا اینطوریه؟

چون چک یک سند تجاری محسوب می‌شود و طبق قانون تجارت، کسی که چکی را امضا کرده، مسئول پرداخت آن است، مگر اینکه تقلب یا جعل ثابت شود.

بنابراین:

• انکار امضا ممکن نیست.

• فقط می‌توان گفت: "این امضا جعل شده" (که اثبات جعل باید در دادگاه کیفری صورت بگیرد و بار اثباتش با کسی است که ادعای جعل دارد

مثال:

اگر علی چکی را امضا کند، بعداً نمی‌تواند بگوید:
«نه، این امضا من نیست» (انکار) → قبول نمی‌شود
اما می‌تواند بگوید:
«یکی چک من رو جعل کرده» (جعل) → باید مدارک و دلایل ارائه بدهد

 

سفته باید حتما تاریخ وصول وصدور داشته باشه. مبلغش حتما باید ذکر بشه. اگر ذکر نشه وننویسی سند عادی محسوب میشه وامتیازات سند تجاری رو نداره.

مزایا وامتیازات سند تجاری

 قرار تامین خواسته بدون نیاز به سپردن خسارت احتمالی،(اموال طرف رو به اندازه خواسته مطرح شده در دادخواست توقیف میکنی)

امکان توقیف اموال فرد تازمان صدور حکم وجود داره.

قابلیت ظهرنویسی(قابل انتقال به دیگری)(کسی که پشت چک رو امضا میکنه به معنی انتقال سنده مگر اینکه امضا کننده بگه که من ضامن بودم چک برای انتقال سند نبوده)

سفته سفید  امضا به کارفرما ندین. کارفرما از تو سفته میگیره تا تو فردا روز یک دفعه انصراف ندی بزنی زیر کاسه وکوزه ها.

 وقتی سفته میدی بگو بابت ضمانت حسن انجام کار وغیر قابل انتقال.(یک جور وجه التزام وتضمینه)

میتونی در برای چک هم در دادگاه اقامه دعوا بکنی. محل اقامه دعوا در دادگاه میشه محلی که چک برگشت خورده . میرید اداره واخواست  (واخواست سفته، به معنای اعتراض رسمی و قانونی دارنده سفته، به عدم پرداخت سفته و مطالبه وجه آن، از متعهد می باشد. نحوه و شرایط واخواست سفته، به این صورت است که دارنده سفته می تواند، تا 10 روز پس از مهلت سررسید سفته یا ابلاغ اظهارنامه، با مراجعه به دایره واخواست دادگستری، با تکمیل و تحویل اوراق مربوطه، درخواست خود را ثبت نماید.)

 

هم در اجرا ثبت(ارگان قضایی نیست)(هزینه کمتری لازمه پرداخت کنی)

 

چک سند لازم اجرا است. لازم نیست هزینه دادرسی براش پرداخت بشه.

اگر چک مدت دار باشه مثلا5 روز. اون وقت چک شما دیگه چک کیفری حساب نمیشه.

فرق چک کیفری وغیر کیفری 

ر خصوص چک، بخش حقوقی به معنای مطالبه وجه و بدون واسطه بودن دادگاه، اما بخش کیفری به معنای روی کار آمدن دادگاه و مجازات است

چک باید به صورت نقد و بدون وعده صادر گردد. چون چک باید همانند اسکناس وسیله پرداخت نقدی شود . بنابراین اگر برای مثال، امروز چکی برای تاریخ فردا یا هفته یا ماه یا سال آینده صادر گردد ، صادرکننده چک مجازات کیفری نمی شود. چون این چک حقوقی است

منشا و دلیل صدور چک باید بدهی صادرکننده معادل مبلغ چک باشد، مانند اینکه شخصی برای خرید یک دستگاه اتومبیل یا آپارتمان یک فقره چک برای پرداخت تمام یا قسمتی از وجه معامله صادر نماید. اما اگر مبنا و علت صدور چک مدیونیت و بدهکاری صادرکننده نباشد، بلکه به عنوان تضمین معامله یا تعهد صادر شود صادرکننده قابل تعقیب کیفری و مجازات نیست . 

 

 

 

هرگاه چک سفید امضا صادر شده باشد

یعنی اینکه صادرکننده بدون قید مبلغ، تاریخ و نام دارنده، فقط چک را امضا و ارایه کرده باشد.

در صورتی که ثابت شود چک بدون تاریخ صادر شده است:

معمولا در این گونه موارد، دارنده چک، قبل از شکایت و قبل از مراجعه به بانک، مبادرت به درج تاریخ میکند. اما چنانچه در مرجع قضایی ثابت شود صادرکننده در هنگام صدور، تاریخ چک را ننوشته است صادرکننده مسئولیت کیفری نخواهد داشت.

 

 

 

رگاه چک سفید امضا صادر شده باشد

یعنی اینکه صادرکننده بدون قید مبلغ، تاریخ و نام دارنده، فقط چک را امضا و ارایه کرده باشد.

در صورتی که ثابت شود چک بدون تاریخ صادر شده است:

معمولا در این گونه موارد، دارنده چک، قبل از شکایت و قبل از مراجعه به بانک، مبادرت به درج تاریخ میکند. اما چنانچه در مرجع قضایی ثابت شود صادرکننده در هنگام صدور، تاریخ چک را ننوشته است صادرکننده مسئولیت کیفری نخواهد داشت.

 

 

 هرگاه وصول وجه چک منوط به تحقق شرطی شده باشد:

این شرط ممکن است در خود متن چک ذکر شده باشد یا آنکه بعدها بر اساس یک فقره قولنامه، صورتجلسه، شهادت شهود و غیره اثبات شود. به طورمثال خریدار اتومبیل، تمام یا قسمتی از مبلغ معامله را به صورت یک فقره چک صادر و در اختیار طلبکار (یعنی فروشنده) یا واسطه (بنگاه) بگذارد و شرط کند که تنها پس از انتقال سند در محضر، طلبکار حق داشته باشد به بانک مراجعه و وجه چک را وصول کند.

 هرگاه ثابت شود چک بابت معاملات نامشروع یا ربا (بهره) صادر شده است:

 هرگاه دارنده چک تا ۶ ماه از تاریخ صدور چک برای وصول آن به بانک مراجعه نکند، یا ظرف ۶ ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت (یعنی برگشتی از بانک) شکایت نکند:

غیر از موارد بالا، در سایر موارد، چک کیفری است یعنی صادرکننده چک قابل تعقیب کیفری و مستوجب مجازات خواهد بود.

 

رگشتزدن به معنی شکایت نیست

اشتباه دومی که اکثر مردم در این زمینه مرتکب میشوند این است که فکر میکنند همین که چک را برگشت زدند، به معنای پایان مراحل شکایت است. برگشتزدن چک به تنهایی نمیتواند برای رسیدن به پولتان کافی باشد. شما بعد از برگشتزدن تنها ۶ماه فرصت دارید که به مراجع قضائی شکایت کنید. در صورت ثبتنکردن شکایت در این مدت نمیتوانید به دریافت پولتان امیدوار باشید. در موارد زیر چک را برگشت بزنید:

 

چک بلامحل جرمه.  5 میلیون به بالا تا 2 سال حبس داره.

ترجیحا چکی که دست 5 نفر چرخیده حالا میخواد به تو برسه رو نگیر

مبدا محاسبه خسارت تاخیر تادیه از زمان مندرج در چک مبدا محاسبه است.

چک های جدید کد رهگیری داره که میفهمی آیا چک پاس شده یانشده